Самат Рәхмәтуллин зур юбилеен билгели

Фото

"Киң күңелле, хәстәрлекле, гадел, ә тагын ул безнең Яңавыл архивариусы!" – "ЯТ"ның бүгенге герое Яңавыл районының мактаулы гражданины Зөһрә Гаффаровадан шундый тасвирламага лаек булды. Зөһрә Мәгърүф кызы бу көннәрдә җитмеш яшьлек юбилеен билгеләүче Самат Рәхмәтуллин турында сөйләде. Зур бәйрәме алдыннан аның белән аралаштык. "Укытучылар белән уңай туры килде". Балачагы, яшьлеге турында сүз чыкканда, безнең әңгәмәдәш бу фикерне кабатлаудан арымый. Сугышны үткән һәм арытаба кояшлы кырык бишенче елда Җиңү яулаган кешеләр аның укытучылары булган. Ул буын кешеләре бөтен көче генә түгел, ә һәр кеше гомерендә иң мөһим этап – балачагы, яшьлеген дә биргән. Карагыз әле, снайпер Роза Шанинага 1945 елның гыйнваренда һәлак булу мизгелендә егерме бер яшь тә тулмаган булган, ике тапкыр Советлар Союзы герое Муса Гәрәев егерме ике яшендә эскадрилья командиры булып тәгаенләнгән, ә, мисалга, партизан Леня Голиков геройларча һәлак булганда уналты яшен генә тутырган...

Яшь Саматның остазлары да якынча шул ук буын кешеләре, өстәвенә, мәктәптә генә түгел, ә тормышта да: Леонид Федорович Тиханов, Павел Васильевич Поваренкин, Рамай Хәбибҗан улы Әхмәдиев, Әгъзанур Тимергази улы Хәйдәршин, Наил Һади улы Әхмәдишин...

Алар барысы да тормышны яраткан. Ә тагын яшь егетне бу кешеләрнең һәр конфликтлы хәлне тиешле юнәлешкә борып җибәрә алуы таң калдырган – кайда урынлы мәзәк, ә кайда үткен караш белән.

Шундый "чыныгу" яшь кешенең фикерләре һәм сукмагын хәрби һөнәр ягына юнәлткән. Дусты һәм сыйныфташы Вадим Латыйпов белән алар Казан танклар училищесын яуларга китә. Самат ахыргы сайлап алудан үтми, ә ул бик катгый һәм конкурс бик зур була. Ә менә сыйныфташы Вадим үтә. Запастагы подполковник Латыйпов хәзер Уфада яши, балачак дуслары әле дә аралаша.

Нәтиҗәдә яшь егет стратегик билгеләнештәге ракета гаскәрләрендә хезмәт итә, арытаба туган бистәсенә кайта. Егерме бер яшендә аңа спорт комитеты рәисе вазыйфасын тәкъдим итәләр. Бу урында утыз сигез ел (!) эшләр дип кем уйлаган.

Самат Хәмит улының яшь һәм иртәләр буыныннан икәнлеген билгеләргә кирәк. Үзе искә алуынча (ә юбилярның хәтере тимер генә түгел, ә корыч!), үзе кебек үзен ул өч яшеннән хәтерли.

Ләкин яңа вазыйфада хискә бирелергә вакыты юк – Владимир Ильич мирас итеп калдырганча, эшләргә, эшләргә һәм тагын бер тапкыр эшләргә. Һәм бу буш лозунг түгел, ә чын тормыш стиле һәм фикерләү рәвеше, дөньяга карашы була. Рәхмәтуллин үзе әйтүенчә, беренче берничә елда "отпускага бөтенләй чыкмаганнар". Үз-үзен аямыйча эшләгәннәр. Нәрсә хакына? Халык әйбәт яшәсен, үзен тойсын өчен. Бүгенге яшь кеше мондый аңлатмага ышанычсызлык белән карар. Әмма өлкән буын, Самат Рәхмәтуллинның буынында иптәшлек хисе сакланган, моңа һич шикләнми. Иптәшлек хисе, яки, хәзер әйтүләренчә, "горизонталь теләктәшлек" безгә, бүгенгеләргә, җитеп бетми...

Физкультура эшләре ул вакытта да, йомшак әйткәндә, бик финансланмаса да. Әмма оешмалар, шул ук нефтьчеләрдән, зур ярдәм күрсәтелгән.

Самат Хәмит улының төп казанышы, әлбәттә, аның гаиләсе. Тугры тормыш юлдашы Әлфия Габдрәүф кызы белән алар уллары Руслан һәм кызлары Лилияне тәрбияләп аякка бастырган. Хәзер исә дәү әни-әти искиткеч оныклары игътибарында яши. Өлкәне Инзил студент инде, ә кечкенә Мөслимгә – ун ай. Тагын Малик, Джазиль, Рәвил, Әсхәт һәм Самаль.