«Хәлим Әмиров кебек кече Ватанны яратырга»

8 ноябрьдә Яңа Уртавылда оештыручылар «Яңавыл җиренең данлыклы уллары» гомум исеме астына берләштергән чаралар үтте.

Район хакимияте башлыгы Илшат Вәзигатов, Бөтендөнья башкортлар корылтае аппаратының башкарма комитеты җитәкчесе Рөстәм Баянов, күренекле тарихчы Азат Ярмуллин, шулай ук педагоглар, китапханәчеләр, район туган-якны өйрәнүчеләрнең анда катнашуы Башкортстан Республикасының 100 еллыгына багышланган тантананың абруен гына арттырды.

Бөтен нәрсә авыл мәктәбендә башланды. Биредә кунаклар танылган якташлар Нурихан Фәттах, Гайнан Әмири, Фәнәви Салихов һәм Рәфис Мөхәммәтдиновка багышланган «Ир-егетнең асылы ил эшендә танылыр» программасында катнашты. Якташ шагыйрь һәм язучылар әсәрләреннән өзекләр яңгырады, хатирәләр байтак иде. Музей җитәкчесе Гөлсинә Әминева җентекле экскурсия үткәрде. Арытаба кунаклар Бөек Ватан сугышында һәлак булган яугирләр һәйкәленә чәчәк салды.

Шул ук вакытта авыл мәдәният йорты мәйданында халык җыелды. Биредә герой-якташ Хәлим Әмировка мемориаль такта ачу тантанасы көтелә иде.

Авыл мәчетенең имам-хатибы Физун Маликов тәүдә барлык репрессияләнгәннәрне искә алды, Коръәннән сүрәләр укыды.

Мемориаль такта авыл мәдәният йорты алдына урнаштырылды. Район хакимияте башлыгы, җыелучыларны сәламләп, барлык яңавыллылар исеменнән Хәлим Насретдин улы Әмировның хәтерен мәңгеләштерү буенча эш өчен Бөтендөнья башкортлар корылтае, галим-тарихчы Азат Ярмуллинга, район башкортлары корылтае башкарма комитеты рәисе Рафаил Яхинга зур рәхмәт белдерде.

Арытаба чара мәдәният йортында дәвам итте. Илшат Вәзигатов, күренекле якташның исеме БРның 100 еллыгына багышланган чаралар кысаларында лаеклы бәяләнер, дигән ышаныч белдерде. Ул шулай ук, «яшь буын кече Ватанын Хәлим Әмиров яраткан кебек үк хөрмәтләргә һәм бәһаларга тиеш», дип ассызыклады.

Рөстәм Баянов легендар якташларны мәңгеләштерү эшендә Башкортларның Бөтендөнья корылтае эшчәнлеге хакында сөйләде. Ул, Хәлим Әмировның Башкорт АССРның халык мәгарифе үсешенә керткән өлешен исәпкә алып, Яңа Уртавыл авылы мәктәбенә аның исемен бирү мөмкинлеген, шулай ук район, шәһәр торак пунктларының төзелгән урамнарына Хәлим Әмиров исемен бирү, тормышы һәм эшчәнлегенә багышланган китап бастыру мөмкинлеген карарга тәкъдим итте.

Азат Ярмуллинның чыгышы халыкта зур кызыксыну уятты. Ул, архив материаллары, фотоларга таянып, Хәлим Әмиров турында сөйләде.

Сүз уңае, чарада Хәлим Әмировның бертуганының туруны Благовещенск шәһәреннән 94 яшьлек Зифа Сафина катнашты. Ул кырык елдан артык авыл хуҗалыгында эшләгән, 16 хөкүмәт бүләге алган, алар исәбендә Ленин, Хезмәт Кызыл Байрагы, «Мактау билгесе» орденнары, шулай ук ВДНХ Дипломы бар.

Халык фикеренчә, бу чара алар хәтерендә озак сакланачак. Чөнки ул тоташ республиканы данлаган якташын туган җиренә «кайтарды».

Хәлим Насретдин улы Әмиров(1894 -?) – Башкорт милли хәрәкәтенең Башкортстан автономиясе өчен катнашучысы, сәяси комиссар, Башкорт хәрби-революцион комитеты уполномоченные, БР хөкүмәтенең халык мәгарифе бүлеге мөдире урынбасары. 1920 елның 16 маенда Әмиров эшен тикшерү буенча РКП (б)нең Башкорт өлкә комитеты тарафыннан оештырылган комиссия Хәлим Насретдин улын партиядән төшерү һәм власть структураларында барлык вазыйфалардан мәхрүм итү турында карар кабул итә. 1936 елның 23 октябрендә кулга алына. Өч елга ирегеннән мәхрүм итү хөкеме бирелә. Аның арытабангы язмышы билгеле түгел. 1989 елның 12 ноябрендә реабилитацияләнә.